BİR EĞİTİMDE TİYATRO ÖRNEĞİ 
2015. ÇUBUK – MAN 

 

Tiyatronun eğitimde kullanılmasının, diğer öğrenme yollarından daha etkili olduğu bilinen bir gerçektir. Çünkü eğitimde tiyatroda öğretilecek bilgilere, bazen o oyunu hazırlama ve sahneleme sürecini bizzat yaşayan tarafından doğrudan ulaşılır; bazen de öğrenen sahnede izlediği ve kendine belirli bir içeriği öğretmek için hazırlanmış oyunu izleyerek öğrenir. 

 

Eğitimde Tiyatro denilince iki yöntemden söz etmek gerekir. Bunlardan birincisi, öğrenenlerin oyunda kendilerinin görev almalarıdır. Oyun sahneye koyma sürecinin başından, oyunun sergilenmesine kadar geçen süreç, öğrenenler için etkili bir öğrenme ortamı sağlar. Bu süreçte katılımcılar sadece belirli bir içeriği öğrenmekle kalmayıp; pek çok beceri ve değerler de kazanırlar. Kazanılan bu becerilerin en önemlisi birlikte çalışma, ortak bir üretimde bulunmadır. Oyunun, dekor ve kostümlerin yapılması, ışık sisteminin düzenlenmesi ve daha başka pek çok sahne etmeninin, oyunun dramatik yapısı ile ilişkili olarak hazırlanması ciddi bir işbirliği ve etkili iletişim gerektirir. Bu süreci yaşayan öğrenen, kuşkusuz diğer öğrenme yollarına göre daha kalıcı ve etkin bir öğrenme yaşantısı geçirmiş olur. 

 

 

Tiyatronun eğitimde kullanılmasının, diğer öğrenme yollarından daha etkili olduğu bilinen bir gerçektir. Çünkü eğitimde tiyatroda öğretilecek bilgilere, bazen o oyunu hazırlama ve sahneleme sürecini bizzat yaşayan tarafından doğrudan ulaşılır; bazen de öğrenen sahnede izlediği ve kendine belirli bir içeriği öğretmek için hazırlanmış oyunu izleyerek öğrenir. 

 

Eğitimde Tiyatro denilince iki yöntemden söz etmek gerekir. Bunlardan birincisi, öğrenenlerin oyunda kendilerinin görev almalarıdır. Oyun sahneye koyma sürecinin başından, oyunun sergilenmesine kadar geçen süreç, öğrenenler için etkili bir öğrenme ortamı sağlar. Bu süreçte katılımcılar sadece belirli bir içeriği öğrenmekle kalmayıp; pek çok beceri ve değerler de kazanırlar. Kazanılan bu becerilerin en önemlisi birlikte çalışma, ortak bir üretimde bulunmadır. Oyunun, dekor ve kostümlerin yapılması, ışık sisteminin düzenlenmesi ve daha başka pek çok sahne etmeninin, oyunun dramatik yapısı ile ilişkili olarak hazırlanması ciddi bir işbirliği ve etkili iletişim gerektirir. Bu süreci yaşayan öğrenen, kuşkusuz diğer öğrenme yollarına göre daha kalıcı ve etkin bir öğrenme yaşantısı geçirmiş olur. 

 

İkinci yöntem ise bir grubun hazırladığı eğitim amaçlı oyunu, hedef gruba sergilemektir. Burada kağıtlarda yazılı, kuru ve öğrenen için cansız olan bilgiler canlanır, hayat bulur. Öğrenen sahnede izlediği oyunla belirli bir özdeşlik kurarak kendisi için hazırlanan içeriği alır. Olası olumsuzlukları görür ve belirli bir deneyim kazanır. Diğeri kadar olmamakla birlikte, bu öğrenme yolu da etkili ve hızlı öğrenme sağlar.

Eğitimde Tiyatro’nun, yukarıda ikinci yolu olarak söz edilen; bir grubun eğitim amaçlı oyunu hedef gruba sergilemesinin bir örneği, Oluşum Tiyatrosu tarafından, MAN A.Ş. çalışanlarına yönelik olarak hazırlanmıştır.MAN Otobüs firmasının, atölye ortamından fabrikasyon   üretime   geçme   sürecini, hizmetiçi eğitim programlarıyla çalışanlarına aktarmasını bir yandan sürdürürken, diğer yandan da yeni üretim sürecinin bir tiyatro oyunuyla anlatılması Oluşum Tiyatrosu’ndan talep edilmiştir.   

 

İmzalanan protokolden sonra, Oluşum Tiyatrosu projede görev alacak bir ekip oluşturmuştur. Ekipte; Oluşum Tiyatrosu’ndan Naci ASLAN “yapım”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tiyatro Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Süreyya KARACABEY’ “metin yazımı”, aynı fakülteden Yard. Doç. Dr. A. Kadir ÇEVİK’in “yönetmen” ve fakültenin oyunculuk bölümü öğrencileri ise “oyuncu” olarak görev almışlardır.   

 

Metin yazımı öncesinde Ankara ilçelerinden Çubuk yakınlarında olan fabrikada incelemelerde bulunulmuş. Fabrikada yapılan inceleme gezileri birkaç kez tekrarlandıktan sonra oyun yazımı gerçekleştirilmiştir. Karacabey tarafından ustaca yazılan oyunun adı; 2015. ÇUBUK – MAN olarak belirlenmiştir. Geriye dönüş tekniğiyle yazılan oyunda temel olarak yeni üretim sürecine karşı duran deneyimli Nuri Usta, bu direncini üretimi aksatmaya kadar vardırır. Ancak yaptığının sonuçta kendisinde de zarar vereceğini anlar ve geri adım atarak, yeni üretim sürecini kabul eder. O yine herkesin sevdiği Nuri Usta’dır. 

 

Fabrikada çalışan yaklaşık 2000 çalışana, 8 seans sergilenen oyun; Eğitimde Tiyatro alanından güzel ve unutulmayacak bir örnek olmuştur.

 

Naci ASLAN